Herdenking: 110 jaar geleden werd voor het eerst op grote schaal gas ingezet als wapen
Vandaag precies 110 jaar geleden hebben de Duitsers voor het eerst op grote schaal chloorgas gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog. En dat wordt vandaag herdacht in Ieper en Langemark-Poelkapelle. In 1915 is ook fosgeengas ingezet, ook in Ieper. En in 1917 is voor het eerst mosterdgas gebruikt, ook in Ieper, vandaar de latere naam Ieperiet.
De inzet van gas in de Ieperboog wordt gezien als het begin van de chemische oorlogvoering wereldwijd. De allereerste gasaanval gebeurde in het niemandsland tussen Steenstraat en Schreiboom. De aanval trof vooral Franse eenheden van de 45ste Algerijnse en 87ste territoriale divisie, die totaal onbeschermd waren. Meer dan 1.200 soldaten stierven ter plaatse of kort daarna.
Delegaties van Ieper en Langemark-Poelkapelle herdenken vandaag die gasaanval aan het Kruis van Verzoening in Steenstraete, bij Ieper, en aan de Brooding Soldier in Sint-Juliaan, bij Langemark-Poelkapelle.
Verzoening
De militaire begraafplaats in Sint-Juliaan staat bekend om het standbeeld van de Brooding Soldier. Rustend op z'n geweer brengt hij een groet aan de naar schatting 2.000 Canadezen die stierven bij de eerste gasaanval van de Duitsers, in april 1915. Lieven Vanbelleghem, burgemeester Langemark-Poelkapelle: "Ook voor onze gemeente is deze herdenking van groot belang. Het monument op ons grondgebied herinnert aan de offers van Canadese soldaten tijdens de gasaanval. Door samen te herdenken, tonen we onze gedeelde inzet voor herinnering en verzoening."
Het Kruis van de Verzoening in Steenstraete is een 15 meter hoog aluminium kruis dat in 1961 werd onthuld om de Frans-Belgisch-Duitse verzoening te benadrukken. Het kruis vervangt het voormalige Franse gedenkteken voor de slachtoffers van de eerste gasaanval. Dat monument werd in 1941 door de Duitsers opgeblazen. Katrien Desomer, burgemeester Ieper: "We blijven deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis herdenken om de slachtoffers te eren en tegelijk te blijven waarschuwen voor de gruwel van oorlog en chemische wapens. Ieper blijft, samen met onze buurgemeenten, pleiten voor vrede als de enige weg vooruit."
Getuigenissen
Uit ons archief haalden wij twee getuigenissen van mensen die de gruwel van zo’n gasaanval hebben meegemaakt: een oud-strijder en een verpleegster. De opnames zijn van 1992. Bekijk hieronder de reportage:
