De Brugse zwanen zijn al langer in de stad dan de legende laat uitschijnen. Dat moet toch blijken op een tijdelijke expo in het Stadsarchief Brugge.
Voglens de legende is Pieter Lanchals, een vertrouweling van Maximiliaan van Oostenrijk, in 1448 terechtgesteld na een opstand. Maximiliaan neemt later wraak en verplicht de Bruggelingen ten eeuwigen dage 52 zwanen – of ‘langhalzen’ – te onderhouden op de reien.
Al vroeger melding
De legende blijkt nu echt fictief: "De expo toont duidelijk aan dat er zeker al in 1403 zwanen op de Brugse reien zaten," weet schepen Nico Blontrock. "Dat jaar duiken ze namelijk voor het eerst op in de stadsrekening van Brugge. Zwanen hebben al altijd een uitzonderlijke status gehad in Brugge: aanvankelijk droegen ze zelfs een koperen ketting als eigendomsteken. Op het stelen of doden ervan staan straffen – iets om in de oren te knopen nu die fraaie dieren in het broedseizoen zitten."
"Vertellen meer dan waard"
De legende blijkt dus niet meer dan dat, maar voor Blontrock mag ze wel blijven voortleven. "De legende van Pieter Lanchals en de Brugse zwanen is allicht pas ontstaan in de 19e eeuw, toen de mythevorming rond Brugge begon op te leven. Ik ben zelf fan van mooie verhalen, en dit is een prachtig exemplaar, dat nog altijd het vertellen meer dan waard is, maar dan als legende en niet zozeer als historisch feit."