Nieuws

Voor­ak­koor­den: ken­baar maken of niet?

2018-09-06 00:00:00 - Voorakkoorden: kenbaar maken of niet?

"Voorakkoorden lijken wel van alle tijden en zullen ongetwijfeld ook in het kader van de aankomende gemeente- en provincieraadsverkiezingen gesloten worden." De Gentse professor Lokale Politiek Herwig Reynaert geeft samen met VUB-politicoloog Dave Sinardet zijn mening over voorakkoorden.

Met een voorakkoord verbinden twee of meer partijen of lijsten zich ertoe na de verkiezingen samen in de meerderheid te stappen. "Vaak vinden mensen zo'n voorakkoord niet erg democratisch, maar in feite is het dubbel. Enerzijds vind ik dat je voorakkoorden eigenlijk kenbaar zou moeten kunnen maken. Je zegt dan aan je kiezers wat je na de verkiezingen wil doen als je geen absolute meerderheid haalt. Voorakkoorden geven een indicatie van de mogelijke coalitie."

"Anderzijds stelt zich het probleem dat de kiezer zich dan de bedenking kan maken dat alles nog voor de verkiezingen beslist is", gaat Reynaert verder. "Maar dat klopt niet. Net door de kiezer kunnen voorakkoorden naar de prullenmand verwezen worden, namelijk wanneer de voorgespiegelde coalitie door een te laag stemmenaantal niet haalbaar is. Maar andere partijen kunnen ook beslissen een alternatieve coalitie te vormen."

Voorakkoorden zijn met andere woorden "niet altijd evident" voor politici, zegt Reynaert. "Mensen zouden erdoor afgeschrikt kunnen worden en het kan natuurlijk de bedoeling niet zijn kiezers te ontmoedigen. Daardoor worden voorakkoorden in de sfeer van de achterkamerpolitiek geduwd, terwijl ze niet noodzakelijk in een slechte sfeer bedisseld worden. Je kunt het tegenwoordig ook gewoon niet meer maken om pas op de dag zelf van de verkiezingen te bekijken wat mogelijk is."

Nog volgens Reynaert moeten partijen met heel wat "puzzelstukjes" rekening houden. In sommige gevallen zal het bredere plaatje van de parlementsverkiezingen van 2019 meespelen, maar evengoed kan ook de samenstelling van de deputatie op provinciaal niveau een rol spelen.

Volgens politicoloog Dave Sinardet (VUB) bestaan er voorakkoorden in "twee derde tot zelfs drie vierde van de gemeenten". Alle partijen doen daaraan mee, zegt hij, al hebben de traditionele partijen er wel net nog iets meer traditie in. Ook Sinardet is er voorstander van de voorakkoorden voor de verkiezingen al bekend te maken aan de kiezers. "Die hebben recht op alle relevante informatie vooraleer ze hun stem uitbrengen, en het bestaan van een voorakkoord is toch echt belangrijke informatie die kiezers eigenlijk moeten weten. Partijen zouden moeten stoppen met die hypocrisie."

Belga