Twee Irakezen zijn door de Brugse correctionele rechtbank veroordeeld tot zes jaar effectieve gevangenisstraf en 184.000 euro boete voor hun aandeel in een grote mensensmokkelbende.
In oktober 2021 dobberden 24 slachtoffers zelfs twee dagen rond op de Noordzee. Het openbaar ministerie had zeven jaar cel gevorderd.
"Dood in ogen gekeken"
De opvarenden verwittigden op 27 oktober 2021 zelf de hulpdiensten. Ze waren een tweetal dagen eerder vertrokken vanuit Noord-Frankrijk, maar hun bootje was door een defecte motor afgedreven tot voor de kust van Zeebrugge. In de buurt van het windmolenpark werden ze gered. Enkele slachtoffers moesten door de helikopter naar het ziekenhuis overgebracht worden.
"Ze verklaarden achteraf dat ze de dood in de ogen gekeken hadden", aldus procureur Frank Demeester. Sommigen hadden noodgedwongen zeewater gedronken.
Internationaal onderzoek
Een van de opvarenden vertelde kort na de reddingsactie spontaan hoe de vork aan de steel zat. Faiz A. (36) beweerde dat hij in opdracht van de echte smokkelaars de transmigranten van de Noord-Franse vluchtelingenkampen tot aan het strand had begeleid. Tijdens zijn eigenlijke verhoren trok de Irakees die verklaringen echter in.
In juni 2022 werd hij door de Brugse strafrechter tot zes jaar effectieve celstraf veroordeeld. Het hof van beroep herleidde die straf later tot vijf jaar cel. A. wees onder andere in de richting van een zekere Omar en een zekere Sosa of Sousa.
Op basis van die verklaringen konden eind 2022 in Frankrijk Wissam A. (33) en Omar H.J. (34) opgepakt worden. Ook dankzij telefonieonderzoek konden de Irakezen aan de feiten gelinkt worden. Bovendien beschikten de speurders over nuttige informatie van hun Franse en Britse collega's.
Spilfiguren in Groot-Brittannië gearresteerd
"Bij de zogenoemde debriefing in het Verenigd Koninkrijk zijn slachtoffers duidelijk loslippiger dan hier in België", merkte het OM op. Dankzij verder onderzoek kwamen in het Verenigd Koninkrijk ook twee vermoedelijke spilfiguren in het vizier van de speurders. De Koeweiti Ahmed A. en de Irakees Muthanna A. werden gearresteerd, maar verzetten zich hevig tegen hun overlevering naar België. Daarbij werden vooral de slechte leefomstandigheden in de Belgische gevangenissen aangehaald.
Eind juli werd Muthanna A. uiteindelijk toch aan België overgeleverd. Op 2 augustus benadrukte het openbaar ministerie dat Wissam A. en Omar H.J. na de bijna fatale afloop in Zeebrugge toch gewoon actief bleven als smokkelaars. Nochtans waren ze zeker op de hoogte van de gevaren, want in november 2021 kwamen in Frankrijk al 27 mensen om het leven bij een gelijkaardige overtocht. "Maar dat weerhoudt hen er niet van om dergelijke feiten te blijven plegen."
In die omstandigheden vorderde procureur Frank Demeester zeven jaar cel en 184.000 euro boete. De verdediging vroeg over de ganse lijn de vrijspraak.
"Is hij, Sousa, de Irakees, dat is de hamvraag", opende de raadsman van A. zijn pleidooi. Vervolgens probeerde de advocaat de belastende elementen in het dossier te weerleggen. Zo ontkent Wissam A. dat hij de man is achter een TikTok-account met filmpjes van overtochten. Ook bij de verklaringen van Faiz A. werden vraagtekens geplaatst.
"Ik heb daar niets mee te maken en heb de tweede beklaagde zelfs nog nooit gezien", zei A. zelf. Ondergeschikt verwees de verdediging naar zijn blanco strafblad om een mildere bestraffing te vragen.
Ook Omar H.J. houdt vol dat hij verkeerdelijk als mensensmokkelaar werd geïdentificeerd. Meester Jorn Verminck wierp op dat zijn cliënt na een afgewezen asielaanvraag gewoon zelf de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk wilde maken. Naar eigen zeggen reisde hij daarom meermaals van Zuid-Frankrijk naar de Noord-Franse kust. Hij zou 500 euro en zijn gsm aan de smokkelaars gegeven hebben.
"Ik ben zelf een slachtoffer in deze situatie", zei H.J. in zijn laatste woord.
