
Bij de start van het pleidooi van zijn advocaat heeft P. M. (46) op zijn assisenproces het woord gevraagd. De beschuldigde verklaarde plots dat hij zich toch herinnerde hoe hij Ellen (37) met een ijzeren staaf van het leven beroofde. "Ik ben als een wilde tekeergegaan", klonk het.
Het hof en de jury beraadslagen sinds 11u20 over de schuldvragen. Later vandaag valt het arrest in de zaak.
Verrassing
"Meneer M. heeft ons deze morgen bij hem geroepen, omdat hij wat zou willen zeggen over een stuk dat hij zich nog herinnert", opende meester Jan Leysen verrassend. In die omstandigheden vroeg de verdediging aan voorzitter Antoon Boyen om de beschuldigde nu al het woord te geven en niet te wachten tot zijn laatste woord. "Het is voor hem zeer belangrijk dat hij het zegt, ook voor de burgerlijke partijen."
"Ik heb deze nacht amper geslapen. Ik heb enorm veel nagedacht over wat ik tegen de familie wil zeggen en over wat meester Arnou gisteren heeft beschreven." M. beweert dat hij bepaalde herinneringen had, maar bij de onderzoeksrechter geconfronteerd werd met wurgsporen bij het slachtoffer. "Voor mij is dat stuk wazig. Ik wil geen dingen invullen om mijn vel hier te komen redden. Ik heb nooit ontkend dat ik het gedaan heb. Ik zal hier geen cowboyverhaal vertellen."
"Als wilde tekeer gegaan"
De man uit Oekene herhaalde dat hij de nacht van de feiten eigenlijk zelf uit het leven wilde stappen. "Ik zag op dat moment maar één schuldige. En dat was haar, alhoewel dat absoluut niet zo is. Ik heb me zo kwaad gemaakt en ik heb inderdaad die staaf genomen. Vraag me niet waarom die staaf." In de slaapkamer sloeg hij meermaals op het hoofd van zijn echtgenote. "Ik ben als een wilde tekeergegaan. En het enige dat ik wel met zekerheid kan zeggen is dat Ellen inderdaad haar gedraaid heeft. Vraag me niet hoeveel slagen, want ik weet het niet."
De voorzitter vroeg zich af waarom de beschuldigde dit niet gewoon tijdens het verhoor vertelde. "Uit schrik en schaamte en ook omdat je terug vragen stelt. Ik heb het gevoel dat het dan overkomt alsof ik sta te liegen en alles te verzinnen. Ik heb u nu alles verteld wat ik weet."
Neerleggen bij veroordeling moord
De verdediging had eerder al aangekondigd zich neer te leggen bij een veroordeling voor moord. "Hij heeft schuld en hij moet die schuld erkennen. Ten aanzien van u, ten aanzien van het hof, ten aanzien van iedereen. Iedereen heeft daar recht op", pleitte meester Leysen. De advocaat stelde dat ze hadden kunnen kiezen om uitlokking of zelfs onweerstaanbare dwang te pleiten. "Was dat misschien het proberen niet waard, omdat dat zijn kop zodanig zot gemaakt was? Dat hij niet meer wist wat hij deed? Nee, dat is zever."
In het pleidooi werd ook aandacht gevraagd voor de goede kanten van de beschuldigde. "Als je hier in die box zit, dan ben je ook de boksbal van iedereen. En je hebt dat gisteren gezien. Je moet incasseren, de ene klap na de andere." Meester Leysen gelooft ook oprecht dat zijn cliënt bepaalde feiten verdrongen heeft. "Het is dankzij die stress dat er zaken naar boven gekomen zijn. En daar ben ik blij om. Ik hoop dat men hem hierom straks niet weer belachelijk maakt."
Ten slotte werd uitgelegd dat M. wel degelijk zelfmoord wilde plegen. "Als je een brief schrijft naar R. en naar opa Koe, is dat dan voor de klucht? Het is een moordenaar, maar maak er geen ziekelijke leugenaar van." In de maanden voor de moord deed de beschuldigde verwoede pogingen om zijn huwelijk te redden. "Hij haalde alles uit de kast, maar het was te laat. Hij heeft goede dingen gedaan, maar hij heeft ook slechte dingen gedaan. En hij heeft op het einde het slechtste gedaan dat hij kon doen."
"Grote stap"
"Zegt hij nu alles van A tot Z? Neen", stelde meester Luc Arnou, advocaat van de nabestaanden. "Maar hij heeft in elk geval toch een grote stap gezet in de verantwoordelijkheid naar zijn familie en naar zijn zoontje toe." De burgerlijke partijen vonden het in de repliek wel jammer dat de verdediging de kaart van de bedrogen echtgenoot trok. "Maar het is de kip of het ei. Heb je eerst het bedrog? Nee, ze zag P. eerst niet meer zitten."
Na 21 jaar huwelijk had M. volgens meester Arnou het slachtoffer ruimte moeten geven. "En ergens zou ze er nog voor u geweest zijn. Ze zou nog om u bekommerd geweest zijn. Als vader van R. en als man met wie ze 21 jaar geleefd heeft."
Procureur-generaal Tom Janssens had het duidelijk moeilijk met de plotse bijkomende bekentenis van de beschuldigde. "We zijn alweer een stap verder. We staan boven en hij heeft geslagen met die staaf. Maar voor de rest is het weer flou. We zijn weer niet voldaan."
De openbaar aanklager noemde het bewonderenswaardig dat de verdediging niet betwist dat Mistiaen met voorbedachten rade handelde. "Ik geloof niet in die opstoot van haat. Zo is het niet gebeurd. Dat blijkt uit de feiten. De feiten zijn gebeurd op zijn Mistiaens, met oog voor detail."
Ten slotte wierp Janssens op dat Mistiaen ook na de moord gestructureerd, grondig, logisch en bedachtzaam te werk ging.
Meester Jan Leysen herhaalde in zijn repliek dat zijn cliënt een enorm schuldbesef heeft. De verdediging vroeg aan de juryleden om ook rekening te houden met de positieve kanten van de beschuldigde. "Een balans is niet toevallig het symbool van justitie. Vergeet alstublieft die balans niet."
Zoals gebruikelijk kreeg de beschuldigde het laatste woord, maar na een korte blik in de richting van zijn advocaat ging Pol Mistiaen daar niet op in. Vermoedelijk zal hij na de debatten over de strafmaat wel nog het woord nemen.
Het hof en de jury hebben zich om 11.20 uur teruggetrokken voor de beraadslaging over de twee schuldvragen. Later vandaag valt het arrest in de zaak.