Nog tot zondag voert de universiteit van Antwerpen een onderzoek uit op het schilderij 'Madonna met kanunnik Joris van der Paele' van Jan van Eyck in het Groeningemuseum in Brugge.
Dat gebeurt aan de hand van een nieuwe natuurwetenschappelijke onderzoekstechniek met een bijzondere scan. De techniek moet kunsthistorici de kans geven om meer te leren, niet alleen over de schildertechniek van van Eyck, maar ook over zijn materiaalgebruik, zijn werkmethodes en over de eventuele aanwezige veranderingsprocessen in de verflagen. Dat is nuttig voor de conservering en eventuele restauratie later.
Bij het onderzoek wordt gebruik gemaakt van X-stralen. Een fijne X-stralenbundel wordt op het schilderij gericht. De stralen interageren met de op het schilderij aanwezige stoffen en worden afgebogen en teruggekaatst. De teruggekaatste straling heeft een uniek patroon voor elk type kristalstructuur. Zo kunnen niet alleen specifieke pigmenten geïdentificeerd worden, maar ook eventuele degradatieprocessen en overschilderingen.
Onderzoek in het museum
Uniek aan de techniek is dat het onderzoek op locatie, dus in het museum kan gebeuren. Bovendien wordt niets van het werk weggenomen of beschadigd. De onderzoekers hebben hun techniek eerder al ingezet bij grootschalige projecten, zoals ‘Operatie Nachtwacht’ in het Rijksmuseum van Amsterdam. Ook tijdens de restauratie van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck hebben onderzoekers met de scanner nieuwe ontdekkingen gedaan.
