Nieuws

Rei­zen­de ten­toon­stel­ling over Pool­se bevrij­ding in Vlaan­de­ren inge­hul­digd in Warschau

2018-06-05 00:00:00 - Reizende tentoonstelling over Poolse bevrijding in Vlaanderen ingehuldigd in Warschau

Onder grote belangstelling opende in Warschau de tentoonstelling over de bevrijding van Vlaamse steden en gemeenten in september 1944 door generaal Stanislav Maczek en zijn eerste Poolse Pantserdivisie.

De expositie is het geesteskind van Dirk Verbeke. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) woonde de inhuldiging bij. Verbeke is voormalig stadssecretaris van Tielt en voorzitter van de vzw Eerste Poolse Pantserdivisie België. Tielt was een van de steden en gemeenten die bevrijd werden door Maczek en zijn divisie. Andere zijn onder meer Roeselare, Poperinge, Ruiselede, Aalter, Gent en Stekene. Burgemeesters of schepenen van die plekken woonden maandag de opening bij. Ook een ploeg van Focus en WTV reisde mee naar Polen. Verslag hiervan krijg je woensdagavond in het nieuws te zien.

Gouverneur Decaluwé en Minister Bourgeois

Ook West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé (CD&V) gaf acte de présence in de Poolse hoofdstad. Bourgeois onderstreepte in zijn toespraak dat het verhaal van de bevrijding ook een "zware schaduwzijde" had. Na de demobilisatie konden Maczek en zijn soldaten niet meer terug naar hun thuisland, dat was bezet door de Sovjets. De soldaten werden verplicht uit te zwermen over heel Europa en daar een nieuw leven op te bouwen. In België werden tussen 1945 en 1947 meer dan 300 gemengde huwelijken gesloten.

Maar het verhaal van Maczek en de zijnen is er evenzeer één van helden. Soms van onverwachte, zoals dat van de 21-jarige Simone Brugghe. Zij verzamelde als onderwijzeres en dankzij haar lerarenpas cruciale informatie over de posities en de bewegingen van de Duitse troepen, speelde die door aan generaal Maczek en droeg zo haar steentje bij tot de bevrijding van Roeselare. De bevrijding van Ruiselede werd dan weer gekenmerkt door zich terugtrekkende Duitsers die onder het moordende vuur van de Poolse soldaten terechtkwamen. De wegen waren bezaaid met lijken van soldaten en kadavers van paarden.

De tentoonstelling bestaat voornamelijk uit foto- en audiovisueel materiaal. Verbeke verzamelde een 800-tal foto's, 15 procent daarvan haalde de expositie. Ook Yves Wantens, algemeen afgevaardigde van de Vlaamse regering in Warschau, was een drijvende kracht achter de totstandkoming van de tentoonstelling. "De huidige Poolse regering toonde zich door haar nationalistische reflex ook meteen geïnteresseerd." Wantens hoopt dat de expositie een licht zal werpen op de rol die de Polen speelden in de bevrijding van Vlaanderen. "Iedereen heeft het over de Britten, de Amerikanen en de Canadezen, maar er waren ook de Polen."

Voor de inhuldiging van de expositie was er maandag ook een herdenkingsmoment aan het monument van generaal Maczek en zijn pantserdivisie in Warschau. Het monument kwam in 1995 tot stand, en bevrijde Vlaamse steden en gemeenten leverden een financiële bijdrage. Minister-president Bourgeois, gouverneur Decaluwé en burgemeesters of schepenen legden aan het eind bloemenkransen neer.

De tentoonstelling loopt tot 28 juli in Warschau. Vanaf medio verhuist ze naar de havenstad Gdansk. Bedoeling is dat de expositie in de loop van 2019 in bevrijde Vlaamse steden en gemeenten neerstrijkt. Welke dat worden, moet nog worden vastgelegd. De Poolse ambassadeur in België zou de tentoonstelling ook graag onderbrengen in het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis in Brussel.

Belga